Choroby w obrębie jamy ustnej to nie tylko próchnica – w jej wnętrzu mogą toczyć się różne inne schorzenia, które wywołują przede wszystkim dolegliwości bólowe. Także ich pochodzenie może być bardzo różne, ale najczęstszą przyczyną jest nieprawidłowa higiena jamy ustnej, również w przypadku torbieli zęba – jak przebiega leczenie po zdiagnozowaniu tej choroby?
Torbiel zęba – jak leczyć?
W schorzeniu jamy ustnej, jaką jest torbiel zęba leczenie uzależnione jest przede wszystkim od stopnia zaawansowania tej choroby. Oczywiście im wcześniej rozpoznana torbiel, tym skuteczniejsze i mniej inwazyjne leczenie, ale bardzo często zdarza się tak, że pacjent zgłasza się do lekarza stomatologa, gdy zaczyna odczuwać ból, co niestety związane jest ze znacznie bardziej zaawansowanym stadium torbieli zęba. Warto więc wiedzieć, co to za dolegliwość i co jest jej najczęstszą przyczyną. Torbiel zęba, zwana także torbielą zębopochodną jest patologiczną zmianą w obrębie jamy ustnej – w kościach szczęki oraz żuchwy, choć zdarza się także, że diagnozuje się ją w tkankach miękkich. Ma ona postać jamy, która wypełniona jest płynem lub gazem. Bardzo często na początku nie daje żadnych objawów, a jej zdiagnozowanie możliwe jest przy zastosowaniu zdjęcia rentgenowskiego – wtedy też leczenie jest mniej inwazyjne, ale zazwyczaj dzieje się tak, że torbiel zębopochodna rozpoznana jest w swoim zaawansowanym stadium, gdy powoduje objawy bólowe.
W takim schorzeniu jak torbiel zęba leczenie może być mniej lub bardziej inwazyjne i uzależnione jest zarówno od stopnia zaawansowania zmiany, jak i jej rodzaju. Można wyróżnić co najmniej kilka rodzajów torbieli zęba. Jest to między innymi torbiel korzeniowa, która zlokalizowana jest wokół wierzchołka korzenia, torbiel zawiązkowa, która powstaje przy rozwijającym się zębie lub zębie zatrzymanym, a także torbiel rogowaciejąca (w obrębie kości żuchwy lub szczęki) oraz zapalna torbiel przyzębia. O sposobie leczenia decyduje lekarz i może ono być inne w zależności od indywidualnego przypadku.
Co jest przyczyną torbieli zęba? Do najczęstszych przyczyn należy przede wszystkim zaawansowana próchnica i brak odpowiedniej pielęgnacji zębów i jamy ustnej. W wyniku zaawansowanej próchnicy dochodzi do długotrwałych stanów zapalnych tkanek znajdujących się przy zębie, co właśnie bywa przyczyną torbieli, ale nie tylko. Torbiel zęba można także pojawić się w wyniku przewlekłych chorób nosa i gardła, np. anginy. Ponadto jej przyczyny mogą być także inne, np. pojawiają się w wyniku urazów. Niemniej w każdym przypadku, jakim jest torbiel zęba leczenie jest konieczne.
Torbiel zęba – czy trzeba usunąć?
Przyczyny torbieli zębopochodnych mogą być bardzo różne, podobnie jest z rodzajem zastosowanego leczenia. Na pewno w początkowym stadium będzie ono mniej inwazyjne, dlatego warto przede wszystkim dbać o prawidłową profilaktykę jamy ustnej i pojawiać się regularnie w gabinecie dentystycznym w celu przeprowadzenia badania kontrolnego jamy ustnej i zębów. Jest to tym bardziej konieczne, ponieważ torbiel zęba w początkowej fazie może nie dawać jakichkolwiek objawów, albo są one na tyle nietypowe, że można łatwo je przeoczyć. Natomiast pojawiający się ból jest zwiastunem zaawansowanego stanu zapalnego i torbiel zęba leczenie będzie znacznie bardziej inwazyjne, w tym może wymagać interwencji chirurgicznej.
Leczenie torbieli zębopochodnych uzależnione jest od ich rodzaju oraz stopnia zaawansowania, ale praktycznie w każdym przypadku konieczne jest ich dokładne usunięcie. Tak jest między innymi w przypadku torbieli korzeniowej, która wymaga zastosowania leczenia kanałowego, a przy tym chirurgicznego wyłuszczenia torbieli i resekcji wierzchołków korzeni zębów. Zdarza się jednak i tak, że stopień zaawansowania torbieli uniemożliwia zastosowanie leczenia kanałowego i konieczna jest również ekstrakcja zęba. Torbiele zawiązkowe, czyli te, które powstają w wyniku zatrzymania się zęba, również wymagają usunięcia zatrzymanego zęba, a przy tym także wyłuszczenia torbieli. Ponadto usunięcie torbieli zębopochodnych związane jest również z pobraniem ich próbki do badania histopatologicznego.
Zaawansowana torbiel zęba zawsze związana jest z interwencją chirurgiczną, która nie musi ograniczać się tylko do ekstrakcji zęba i wyłuszczenia torbieli, ponieważ w bardzo wielu przypadkach konieczne jest także wykonanie rekonstrukcji kości za pomocą materiałów kościozastępczych. Dzieje się tak, ponieważ specyfika torbieli sprawia, że ich działanie chorobotwórcze przyczynia się do ubytków zarówno w kościach, jak i tkankach, co wymaga następnie uzupełnienia. Tym samym jest to schorzenie, które może nieść poważne konsekwencje dla stanu naszej jamy ustnej. Zdarza się także, ale rzadko, że torbiel ulega odnowieniu. Najczęstszą przyczyną takiego stanu rzeczy jest niedokładne usunięcie pierwszej zmiany.
Zalecenia po zabiegu usunięcia torbieli zębowych
W takich przypadkach jak torbiel zęba leczenie zazwyczaj jest więc dość inwazyjne i związane z interwencją chirurga stomatologa. W wyniku leczenia kanałowego, ekstrakcji zęba i wyłuszczenia torbieli powstaje rana, o którą należy właściwie zadbać. Zalecenia po zabiegu dotyczą więc między innymi stosowania zimnych okładów na zoperowane okolice w dniu zabiegu. Ponadto konieczna jest wzmożona higiena jamy ustnej – zęby należy myć po każdym posiłku, a w okolicach rany najlepiej stosować bardzo miękką szczoteczkę i płukać jamę ustną zaleconym przez lekarza płynem antyseptycznym, również w zaleconej częstotliwości. Nie stosuje się antybiotykoterapii, chyba że pojawi się infekcja. Zalecenia te powinno się wykonywać przez okres zalecony przez stomatologa i jest to najczęściej około 14 dni. Po tym czasie zostają także usunięte szwy. Dodatkowym zaleceniem, do które należy się zastosować, jest tzw. dieta miękka, która obejmuje spożywanie bardziej rozdrobnionych i płynnych pokarmów, takich jak miksowane zupy, musy, puree, budynie itp. Dietę tę należy stosować również przez okres około dwóch tygodni. Warto także unikać zbyt gorących potraw i napojów, które pobudzają krwawienie.